Tefekkür ayetleri
Tefekkür ile ilgili Kur'an-ı Kerim'de bir çok ayet bulunmaktadır. Kur’an ayetlerinde tam olarak tefekkür kelimesi geçmesede, muhtelif ifadelerle müminleri ilahî hikmet ve hakikatler ile tefekküre davet etmektedir.
"Onlar, ayakta dururken, otururken, yanları üzerine yatarken (her vakit) Allah'ı anarlar, göklerin ve yerin yaratılışı hakkında derin derin düşünürler (ve şöyle derler:) Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın. Seni tesbih ederiz. Bizi cehennem azabından koru!" (Al-i İmran suresi, 191. ayet)
"(Allah) su sayesinde sizin için ekinler, zeytinler, hurmalar, üzümler ve diğer meyvelerin hepsinden bitirir. İşte bunlarda düşünen bir toplum için büyük bir ibret vardır." (Nahl Suresi, 11. ayet)
"Kendi kendilerine, Allah'ın, gökleri, yeri ve ikisinin arasında bulunanları ancak hak olarak ve muayyen bir süre için yarattığını hiç düşünmediler mi? İnsanların birçoğu, Rablerine kavuşmayı gerçekten inkâr etmektedirler." (Rum suresi, 8. ayet)
"De ki: Ben size, Allah'ın hazineleri benim yanımdadır, demiyorum. Ben gaybı da bilmem. Size, ben bir meleğim de demiyorum. Ben, sadece bana vahyolunana uyarım. De ki: Kör ile gören hiç bir olur mu? Hiç düşünmez misiniz?" (En'am suresi, 50. ayet)
Tefekkür ile ilgili hadisler
Tefekkür ile ilgili Kur'an'da bir çok ayet ile beraber, tefekkürün önemini, faziletlerini bizlere öğreten bir çok hadisi şerifte bulunmaktadır. Müslümanlar bu yaratılış hikmetlerini, kendisini düşünerek, zihnini yorarak ciddiyetle tefekkür etmelidir. Nitekim Tefekkür etmek, kalbin en faziletli amellerinden sayılır. Tefekkür nedir sorusunun cevabını bizlere hadislerde vermektedir;
"Allah'n azameti, Cennet ve Cehennem hakkında bir an tefekkür, bir geceyi ihya etmekten iyidir." (Ebuşşeyh)
"Tefekkür, ibadetin yarısıdır." (İ. Gazali)
"Allahü teâlânın yarattıkları üzerinde düşünün, zatı hakkında düşünmeyin!" (Beyheki)
Hadislerle birlikte Hz. Ömer'in (ra) ve İslam alimlerinden İmam Şafii'nin şu sözleri de tefekkürün önemini bizlere göstermektedir.
Hz. Ömer (ra);
"Hesaba çekilmeden evvel kendinizi hesaba çekin!.. Şüphesiz dünyada iken nefsini hesaba çeken kimse için kıyâmet günündeki hesap hafif olacaktır."
İmam Şafii;
"Tefekkür zekayı açar."
Tefekkür nasıl yapılır, örnekler
Yazımızın başında yazdığımız gibi tefekkür bir ibadettir ama bir düşünce ibadetedir. Tefekkür yapmak değişik şekillerde olabilmektedir.
- İnsan kendi yaratılışına bakarak Allah'ı düşünmesi O'na şükretmesi tefekkürdür.
- Allah'ın mahlûklarındaki güzellik ve faydaları düşünmek bir tefekkürdür.
- Bitkilerin, meyvelerin yaratılışını düşünmek ve şükretmek tefekkürdür.
- Kainatın, dünyanın, yıldızların, gezegenlerin bir ahenk içinde oluşunu düşünmek tefekkürdür.
- Allah'ın vaat ettiği sevapları düşünmek hem ibadet yapmaya sebep olur hem de bir tefekkürdür.
- Allah'ın bildirdiği azapları düşünmek, Allah'tan korkmaya ve günahtan kaçmaya sebep olurken aynı zamanda bir tefekkürdür.
- Allah'ın nimetlerine ve ihsanlarını düşünmek tefekkürdür.
İşte bu gibi tefekkür örnekleri üzerinde düşünmeli, bunları ne kadar mükemmel yarattığı için Allah'a hamd etmeliyiz. Böylece insanın hem imanı kuvvetlenir hem de bir ibadet sevabı almış oluruz.
