Hilafet ve Halife Nedir

Hilafet kelime anlamı olarak sözlüklerde "yerine geçmek, birinin yerini almak, vekalet, temsil etmek" gibi anlamlara gelir ama dini terim olarak daha çok kullanılır ve manası da Hz. Peygamber'in (Sav) dünyayı yöneten makamı ile Hz. Peygamber'den (Sav) sonra Müslümanları yöneten makam anlamından kullanılır.

Hilafet makamı belli bir toplumun değil bütün Müslümanların önderliğini yapan makamdır. İmamet Hilafet ile aynı anlama gelir.

Halifelik

Halifenin görevi, Allah'ın emir ve yasaklarını uygulayarak, hak ve adaleti sağlayan bir liderliktir. İslam tarihinde Halifeye aynı zamanda imam veya emir de denilmektedir. Hz. Peygamberden (Sav) sonra ilk halife Hz. Ebubekir (ra) olmuştur.

Bakınız: İlk 4 Halife

Hilafet ve Halife İslam dini ile ilgili terimlerdir. Hilafette, halifelik de Müslümanlar tarafından kullanılır. İslam'da Halife olmanın bazı şartları vardır;

• Halife mutlaka Müslüman olmalı,
• Akli baliğ olmalı (çocuklar halife olamaz),
• Erkek olmalı,
• Müctehid olmalı ( Müctehid; Kur'an ayetlerinde ve hadislerde açıkça bildirilmiş olan din bilgilerini toplayan, kitaplara geçiren; açıkça bildirilmemiş, kapalı bildirilmiş olan bilgileri de anlayıp, açıklayabilen alim),
• Adil olmalı,
• Cesur olmalı gibi...

İslam tarihinde Hz. Ebu Bekir (ra) ile başlayan halifelik dönemi daha sonra birbirinden farklı şekillerde uygulanmaya başlanmıştır. Hatta ilk halifenin Hz. Ebu Bekir’in olup olmadığı konusunda bile Müslümanlar ayrılığa düşmüş ve Sünniler ile Şiîler bunun sonucunda oluşmuştur. Sünniler ilk Halifeyi Hz. Ebu Bekir (ra) olarak kabul etmiş, ancak Şiiler ilk halife olarak Hz. Ali'nin (ra) gelmesi gerektiğini söylemişler ve Hz. Ebu Bekir’in ve diğerlerinin halifeliğini kabul etmeyerek onlardan ayrılmışlardır.

Daha fazlası için bakınız: Sunni ve Şii nedir

Halifelerin diğer adı da imam demekti. Halifeler namazlarda imamlık yaparlar, cuma hutbelerini okurlardı. Başka şehirlerde ise bunları valiler yapıyordu. Abbasilerden döneminde halifeler cuma günleri nadiren hutbe okumuş ve daha sonraları hatipler hutbe okumaya başlamış.

Hilafette Halifenin mührüne büyük önem verilmiş. Hz. Peygamber’in (sav), "Muhammed Resûlullah" yazılı mührü Osmanlı dönemindeki Hz. Osman dönemine kadar halifeler tarafından kullanılmıştır. Mührün kaybolması ile her halife kendi adına mühür yaptırarak kullanmışlardır.