Nefsi Levvame Nedir

Levm demek kınamak, ayıplamak anlamlarında kullanılır. Nefis ise arzu, istek, heves gibi anlamlarda kullanıldığında Nefs-i levvame kısaca kötü heveslerine kınamak anlamına gelir.

Kuran'da nefis kelimesi bir ayeti kerimede şöyle geçmektedir;

"...Çünkü nefis, rabbimin acıyıp koruması dışında, daima kötülüğü emreder; şüphesiz rabbim çok bağışlayan, pek esirgeyendir." (Yusuf suresi, 53. ayet)

Nefsi Levvame ayeti

Aynı zamanda Nefsi Levvame'de bir ayette direk kullanılmaktadır;

"Kıyamet gününe yemin ederim." (Kıyamet Suresi, 1. ayet)
"(Kusurlarından dolayı kendini) kınayan nefse de yemin ederim (ki diriltilip hesaba çekileceksiniz)." (Kıyamet Suresi, 2. ayet)

Diyanet tefsirine göre bu ayette geçen Nefsi Levvame'nin tanımı şu şekilde yapılmıştır; "Şehevî arzulara karşı mücadele eden ve işlediği günahlardan dolayı üzülüp kendini kınayan, yargılayan ve kendisini düzeltmeye çalışan nefis basamağıdır." (Diyanet Meali)

Tefsirciler tarafından Nefs-i levvame ayeti farklı şekilde yorumlanabilmiştir. Bazılarına göre hem iyi işlerin, hemkötü işlerin sınanması olacaktır. Yani nefis kötülük işlemişse, kendisine zarar verecek böyle bir şeyi neden yaptığı için kendisini kınayacak; iyilik yapmışsa da neden daha fazlasını yapmadığı için kendisini eleştirecektir. Bazı tefsircilere göre ise sadece kötü ameller için nefis hesaba çekilecektir. Yani kişi kıyamet gününde yaptığı kötü işlerin pişmanlığını duyacak ve bu kötü ameller için kendilerini kınayacaklardır.

Nefis çeşitleri

Kuran-ı Kerim'de nefsin üç çeşit olduğu anlatılmaktadır;

1. Nefs-i emmare; İnsanı kötülük yapmaya teşvik eden nefistir.
2. Nefs-i levvame; Yapılan kötülüklerden dolayı kendini kınayan nefistir.
3. Nefs-i mutmainne; Allah'ın şeriatından bir sapma göstermeden dosdoğru yürüyen ve bu halinden dolayı tatmin olan nefistir.